Voedsel voor je moestuin

Je haalt eten uit je moestuin, dus moet je je moestuin ook voeden.Dit kan op verschillende manieren. Iedere plant gebruikt andere voedingsstoffen. Je eet namelijk ook van iedere plant een andere deel op. Neem bijvoorbeeld wortels, spinazie of tomaten. Bij de eerste eet je de wortel, bij de tweede het blad en bij de derde de vrucht. Door ieder jaar te werken met rotatie voorkom je dat de grond uitgeput raakt. Er zijn verschillende manieren om dit te doen. Als je een grote tuin hebt, elk jaar een vak opschuiven met de soort groente. Als je net zoals ik werk met moestuinbakken kun je zorgen voor rijen die ieder jaar opschuiven. Ik zelf maak een planning met kleine puzzelstukjes ieder met een eigen kleur zodat ik weet welke planten familie van elkaar zijn. Deze komen dan niet achter  elkaar aan in 1 vak. 
Er is eigenlijk 1 plant die voedingsstoffen terugbrengt in de grond die weer goed ik voor andere planten. Dit zijn bonen. Zij halen stikstof uit de lucht  maken kleine bolletjes  met stikstof aan hun wortels. Vandaar dat ik mijn bonen dan ook planten bij mais en pompoenen omdat zij hiervan veel nodig hebben.

Compost
Compost is de voeding voor de tuin. Ik haal altijd wat zakken bij de gemeente. Zo is er een landelijk compostdag  je kunt dan gratis compost halen. Hier in Groningen is dat altijd op goede vrijdag en de zaterdag erna vanwege de bloementjesmarkt.
Daarnaast maak ik ook compost. Ik heb een compostvat in mijn tuin staan waar al mijn groente, fruit en tuinafval in gaat. Ik probeer dit ook zo gevarieerd mogelijk te vullen zodat er een goede compost ontstaan. Er zijn ook mogelijkheden voor kleinere ruimtes of op balkon zoals een wormenbak.
Niet alle "groen" kan in je compostbak. Zo kunnen snijafval van groente en fruit, koffiefilters met koffie, eierschalen, grasmaaisel en snoeiafval prima op de compostbult. Je wisselt groene stoffen af met bruine stoffen.  Wat je niet moet composteren zijn zieke planten, onkruid met zaden, gekookte groente, vlees of kattenbakvulling. Wat ik ook niet in het compostvat doe zijn de zaden van paprika's en pompoenen, omdat deze vaak gaan kiemen. 

Meststoffen
Je hebt bij de verschillende tuincentra ook een keur aan meststoffen te koop. Ze bestaan uit allerlei letters en voor iedere planten soort is er wel wat te koop. In de blog van Diana's mooie moestuin heeft ze de verschillende stoffen mooi uitgelicht. De belangrijkste 3 elementen zijn Stikstof(N), Fosfaat(P) en Kalium (K). Op de meeste verpakking zie dan ook die 3 letters staan en in welke verhouding. Door naar je plant te kijken kun je zien welke stoffen je plant mist en welke je dan moet aanvullen om een gezonde plant te krijgen. Een gezonde sterke plant is ook minder vatbaar voor luizen zoals je in mijn vorige blog kon lezen. 

Noekepoekesap
Voor mijn pepers heb ik op het peperforum een huisgemaakt middeltje gevonden wat super helpt bij pepers en tomaten maar ook voor rozen. De naam komt van de naam van de gebruiker die dit recept heeft bedacht. 

• Bitterzout: 375 gram
• Gekookt lauw water: 375 ml
• Bier: 0,5 L
• Koude koffie: 1 L
• Ammonia: 187,5 ml 
• 1 alka seltzer

Doe 375 ml  lauw water in pan met 375 gr bitterzout  en meng dit goed en  door dit langzaam  te verwarmen. Roeren totdat het bitterzout is opgelost. Afgekoeld doe je dit dan in een lege schone fles en los  je hierin de alka zeltzer op. Dit meng je dan met het bier en vervolgens de koffie er bij en de ammonia.
Je hebt nu een oplossing die je 1 op 10 mengt met water. Schudden voor gebruik.
Bitterzout wordt ook wel Epsom zout of Magnesiumsulfaat genoemd en  kun je kopen bij de een drogist maar daar is het vrij duur. Daarnaast is het te koop bij Welkoop. Dit is in een grote zak, maar de rest kan je lekker gebruiken als badzout!

Wat geven jullie je planten allemaal te eten? Ik ben ook benieuwd naar de tips van jullie. Wat werkt er goed en wat minder goed. Kennen jullie ook nog meer huis-tuin-en-keuken-middeltjes?

Tuinsalade

Wat is het toch heerlijk om eindelijk weer uit eigen tuin te eten. Na een lange periode van kou, toen een week warm en toe weer kou zijn een aantal planten nu groot genoeg om te oogsten. 
Ik probeer zo veel mogelijk planten in mijn tuin te hebben die je ook kan eten. Dit lukt niet helemaal, want sommige planten vind ik gewoon mooi en die kun je niet eten. Maar vaak hebben ze dan toch nut door bijvoorbeeld hun bloemen. Deze trekken bijen en vlinders aan die dan ook weer de bloemen van de eetbare planten meenemen. 
Mijn eerste moestuin salade bestaat dit keer uit diverse soorten sla zoals rode sla, eikenbladsla en veldsla. Daarnaast zijn de peultjes en de radijzen klaar.
De spinazie van de AH moestuintjes was niet zo'n succes. Van alle zaden is er slechts een opgekomen. Deze gebruik ik dan maar voor de salade. 

Voorjaarstuinsalade  

• diverse soorten sla
• peultjes
• radijs
• spinazie
• bloemen van bieslook 
• bloemen van daslook

Dressing

• bieslook
• peterselie
• citroenmelisse
• selderij
• peppertje
• olie
• limoen( citroen) sap of witte wijnazijn
• peper/zout 

Blancheer de peultjes kort en laat ze schrikken in de koud water. Snij de radijsjes in plakjes of mooie roosjes en meng dit met de verschillende soorten sla en spinazie.
Leg hier boven op de bloemen van de bieslook en daslook. Als ze heel groot zijn, kun je zo ook 'plukken' zodat alle individuele bloemetjes verdeelt worden. 
Voor de dressing hak je de kruiden en het pepertje fijn. Voeg hier wat olie en limoensap of witte wijnazijn  en water aan toe. Breng op smaak met peper/zout.
Serveer de salade met de dressing.

Eet smakelijk!!

 

Beestjes allemaal beestjes....

Zoals je in mijn vorige blog al kon lezen, de meimaand is een drukke moestuin maand. Naast al het zaaien, verspenen en oogsten, beginnen ook anderen te genieten van je moestuin. 
Zo heb ik vorig jaar meerdere malen pompoenen moeten zaaien. Ik had de jonge plantjes  op een hun definitieve plaats gezet. De volgende dag kwam ik kijken en compleet weg gegeten door de slakken.... Gelukkig kiemen pompoenen snel en heb ik nogmaals pompoenen gezaaid. Hier hebben de slakken ook weer van kunnen genieten. Gelukkig hadden ze niet alle planten opgegeten en had ik uiteindelijke toch nog 2 pompoenen. 
Het is ontzettend frustrerend om je plantjes vol plagen te zien. Je hebt ze met liefde gekweekt en in no time zijn ze opgegeten. 
Ik ga je wat tips geven voor een aantal plagen zoals rupsen, luizen en slakken.

Slakken

Nu het wat kouder wordt en vooral wat vochtiger komen de slakken weer te voorschijn. Overdag zie je ze niet, maar 's nachts richten ze de schade aan. Overdag zitten ze verstopt op allerlei plekken: onder de tafel, onder potten, onder planten, overal waar maar schaduw is en het niet te warm is. Huisjesslakken gaan nog wel, maar die vieze glibberige naaktslakken..... bleh... Er zijn een heleboel chemische middeltjes zoals slakkenkorrels, maar daarnaast ook  wat simpele natuurlijke middelen.

• Leg rond je de kwetsbare planten koffieprut, boomschors of cacaodoppen of bedek de grond hiermee
• Gebruik een koperen ring rond je planten, naast dat de ring scherp is, houden slakken niet van koper.
• In plaats van een koperen ring kun je die ook zelf van een plastic fles maken. Ik had nog wat doorzichtig golfplaat over en hier heb ik een ring van gemaakt. De slakken kunnen hier niet overheen klimmen.
• Maak een bierval: graaf een bekertje of potje in. Zorg dat de bovenrand net zo hoog is als de grond. Vul dit met bier. Dit trekt de slakken aan en ze vallen er in en verdrinken. Maak je val wel iedere dag leeg.

Rupsen

Rupsen zijn er nuttig omdat er uiteindelijk weer vlinders uit komen, maar een rupsenkolonie kan ook in één dag je plant op eten. 2 jaar geleden heeft een kolonie mijn complete framboos opgegeten. Het leek wel herfst, want alleen de nerven waren nog over. 
Ook ieder jaar vind je bij mij in de tuin rupsen op de broccoli.

• De rupsen van het koolwitje leggen de eitjes aan de onderkant van het blad van bijvoorbeeld broccoli. Ik controleer dit iedere dag. Vaak pas als ik de eerste gaatjes heb gezien. Eerst zijn de rupsjes nog klein, maar in een paar dagen zijn ze gigantisch. Ik maak de eitjes en de kleine rupsjes dood.
• Je kunt ook Oost-Indische kers plaatsen. Het koolwitje houdt ook van deze plant. Op die manier leidt je het koolwitje af. Je offert als het ware de Oost-Indische kers op. 
• Als je veel afwisseling in de vakken hebt, zal het koolwitje ook minder komen. Ze herkennen sneller complete bedden vol kool. 
• Zorg voor andere vijanden zoals kippen. Helaas heb ik hier geen ruimte voor, maar ik zie regelmatig vogels in de tuin en die lusten ook rupsen en slakken.

Luizen 

Ik heb vooral luizen op mijn peperplanten. Blijkbaar maakt het de luis niet uit dat de pepers heet zijn. Ze zijn heel selectief, want op de ene plant zitten ze wel en op de andere totaal niet. Sommigen zijn heel scherp en anderen weer niet.  
Luizen zijn er in verschillende kleuren: zwarte bonen luizen maar ook kleine groene. Deze zijn vaak niet goed zichtbaar en een eerste indicatie is mieren op de plant. De luizen scheiden namelijk suiker uit, wat de mieren weer lekker vinden. De luizen zuigen alle energie uit de plant waardoor ze niet goed kunnen groeien en je vaak ook vervormingen van het blad ziet.

• Ik controleer iedere dag mijn peperplanten op luizen. Dit zijn er niet heel veel, soms tik ik op de takjes met een wit papier onder de plant. Ze laten zich vallen en daarna druk ik ze dood. Je zou dit ook met tape kunnen doen, de luizen blijven en dan aan plakken, ik heb dit trouwens nooit zelf geprobeerd.Controleer ook de lage bladeren onderaan de plant aan de achterkant. Hier zitten ze vaak. Ook vaak op bloemknopjes omdat de plant daar alle energie naar toe stuurt.  
• Zorg voor sterke planten, want vaak zoeken ze de wat zwakkere planten uit. Hoe je sterke planten krijgt, lees in een van mijn volgende blog.
• Zorg voor verwarring door kruizemunt, salie, tijm, lavendel, afrikaantjes, koriander of anijs tussen je planten te planten.
• Maak weer gebruik van de Oost-Indische kers. Luizen houden hier ook van en gebruik dit dus als vangplant.
• Lieveheersbeestjes houden van luizen. Deze kun je tegenwoordig gewoon kopen.  
• Heb je de zwarte bonen luis op je bonen, haal dan de toppen uit de planten. Naast dat je dan van de luizen af bent, help dit ook in het proces tot peulvorming. 
• Maak een spray van groene zeep, water en spiritus. Op de spiritus fles staat de juiste verhouding.  

Ik ben benieuwd of jullie ook nog manieren hebben om de ongenodigde gasten weg te houden of te bestrijden. Ik ben vooral benieuwd naar de natuurlijke bestrijding, want uiteindelijk eet je de groente op.
  

Mei-Maand Moestuin-Maand

De meimaand is een van de drukste maanden in de moestuin. Nu helemaal met dit mooie weer van de afgelopen dagen. Vanaf de periode, die de ijsheiligen wordt genoemd kunnen ook eindelijk de plantjes naar buiten die niet tegen kou kunnen. De data van de ijsheiligen ( 11-14 mei) wordt aangehouden als data waarna de kans erg klein is dat er nog nachtvorst is. Nachtvorst is funest voor pompoenen, komkommers, tomaten en andere warmteminnende planten. Vorig jaar was er dan toch in juni nog een keer nachtvorst.... 
Naast de kruiden die ik al kan oogsten is er dan eindelijk na een lange winter weer groente klaar. De eerste radijsjes worden gegeten, van de sla kan alvast geplukt worden en het duurt niet meer lang tot dat de eerste peultjes gegeten kunnen worden.

In mei kun je ook nog heel veel zaaien zoals basilicum, sla, radijs, snijbiet en kool soorten. Als je voortdurend wilt oogsten kun je iedere twee weken  zaaien zodat je op verschillende momenten kunt oogsten. 
Daarnaast is er nu vol op keus bij tuincentra met kleine plantjes. Dit zijn vaak al sterke planten met vaak een groot resultaat. Dus als je AH moestuintjes geen succes zijn geworden kun je altijd nog de plantjes kopen! Er is ruime keus in kolen, sla, tomaten, pepers, komkommers en een heleboel kruiden.

Mei is ook de maand om bonen te zaaien. Bonen zijn vorstgevoelig dus daarom ook pas in mei. Er zijn bonen die laag blijven, maar er zijn ook hele mooie pronkbonen, die zoals de naam als zegt heel mooi zijn en daarnaast ook mooi te leiden zijn. Dit pas ook erg goed bij het verticaal tuinieren uit mijn vorige blog. Ik zelf ga ze zaaien in combinatie met mijn 4 kleuren mais en pompoenen volgens de Azteekse zusters. Ook hier heb ik al een blog over geschreven. Afhankelijk van hoe het dit jaar gaat, ga ik misschien volgend jaar wel een fietswiel gebruiken zoals hiernaast.

Voordat we deze periode met mooi weer hadden was het koud en erg nat. Dit is nu te zien in de bakken. De plantjes hebben moeite met groeien gehad. Omdat de aarde nooit echt kon opdrogen, verdween de lucht uit de grond. De tere worteltjes kregen daardoor niet genoeg zuurstof. Het mooie weer van afgelopen dagen maakt dat weer goed. Wel moest er iedere avond water gegeven worden. Het is belangrijk dat je die aan het eind van de dag doet, wanneer de verdamping het kleinst is en het water dus naar de plantjes gaat. Eindelijk maar toch komen ook mijn wortels, bietjes en prei op.  

Mijn tomaten, courgettes, pompoenen en pepers hebben heerlijk kunnen afharden bij dit weer. De eerste paar avonden mochten ze nog binnen staan, maar nu staan ze al dag en nacht buiten. De eerste paar dagen stonden ze ook beschut tegen harde wind. Door ze in de wind en in de relatieve koude nachten buiten te zetten worden de planten sterker. Een van deze dagen komen ze op hun definitieve plaats. Voor de tomaten, courgette en komkommer heb ik een plaatjes gereserveerd in de bakken.

Tomaten houden er niet van om water op hun bladeren te krijgen. Ze komen dan ook onder een afdakje te staan, zodat als het regent de bladeren ook niet nat worden. Naast de tomaten graaf ik een klein frisdrank flesje met gaten in zodat ik zo de tomaten water kan geven. 

Helaas beginnen in de meimaand ook de plagen zoals slakken, rupsen en luizen. Lees hierover in mijn volgende blog.  
Hoe gaat het met jullie plantjes? Kun je al bijna oogsten? Ik ben ook erg benieuwd naar de stadstuintjes van anderen! 

Verticaal is het helemaal

Je ziet het tegenwoordig steeds meer: verticaal tuinieren. Wat is nou verticaal tuinieren. Eigenlijk is het niets anders dan je tuin zo in te richten dat je planten boven elkaar kunt planten. Ik ben zo'n 3 jaar geleden begonnen met verticaal tuinieren om de reden dat ik steeds meer planten in mijn tuin wilde en dat er geen plaats meer was. Ik had wel schuttingen dus daar kon ik wel wat mee.
Je hoeft niet gelijk hele dure systemen aan te schaffen maar met wat creativiteit kom je een heel eind! Deze keer in mijn blog een aantal simpele en  leuke oplossingen.

Flessentoren
Een van mijn eerste verticale projecten was een flessentoren. Ik heb een aantal frisdrank flessen gespaard. Het liefst had ik wat grotere gebruikt, maar die had ik zo niet voor handen. Iedere flessentoren bestaat uit 4 flessen met eventueel een 5 fles om het water weer op te vangen. Ik heb zelf de versie zonder pompsysteem gemaakt. Op de website van windowfarming  een instructie over hoe je dit kunt maken. Vorig jaar had ik aardbeien, kruiden en pepers en de flessen. De pepers waren niet zo'n succes dus ik jaar alleen kruiden en aardbeien en misschien wat sla. 

Balkonbakken
Aan mijn schutting heb ik een aantal balkonbakken hangen.Je hebt ze in allerlei soorten en maten. Ieder jaar zie ik ook steeds meer kleuren.  Deze balkonbakken heb ik gevuld met aardbeien en kruiden. Ook zaai in een aantal bakken wat mooie bloemen zodat er ook veel bijen naar de tuin komen. Bovendien staan al die bloemen erg gezellig in de tuin. Een van de bakken staat gewoon op de grond tegen de schutting met wat gaas. Hier laat ik mooie siererwten ( Latyrus) tegen aan groeien. In de zomer kun je hier ook  mooie bloemen van plukken.  



Hangende emmers/zakken
Vorig jaar had ik een aantal hangende groeizakken voor tomaten. Deze hebben goed hun werk gedaan, maar nu zijn ze af en ga ik voor emmers. De emmers hang ik aan een haak aan het bovenste deel van mijn schutting wat is afgewerkt als een soort pergola. Dit jaar komt hier mijn Tumble tomaat ( hangtomaat) in een van de AH moestuintjes: de watermeloen. Je kunt tomaten ook onderste boven planten, dit is wat ik met de groeizakken heb gedaan. In onderstaande video kun je zien hoe je een op-de-kop-tomaat-emmer kunt maken.

Stapelbare bloempotten
Vorig jaar heb ik toch zulke mooie stapelbare bloempotten gezien bij Ikea,maar helaas dit jaar (nog) niet. Gelukkig zijn er nu ook andere merken die dit soort potten hebben. Het mooie is dat je ze op iedere plek neer kunt zetten en kunt stapelen tot 5 stuks boven op elkaar. Elho heeft zo ook in allerlei kleuren. Ik denk dat ik daar een paar van ga kopen zodat dat een aantal van mijn pepers in kunnen.


Pallet tuin
Met pallet kun je ook verticaal tuinieren. Je kunt een er bijvoorbeeld een kruidentuin in maken of sla in planten. In een artikel van cashew stadstuinieren staat een goede beschrijving over hoe je dit moet doen. Ook zijn er op Pinterest vele ideeën te vinden. Ik heb er al wat voor je opgezocht. Bekijk ze hier.

Plantenrekken
Een aantal planten zoals pompoenen kun je ook omhoog leiden. Dit bespaart je ruimte, maar zorg wel dat je ze goed ondersteunde. Ik heb vorige jaar van aan takken verschillende constructies gemaakt zodat de pompoenen er mooi over heen gingen. Onder de pompoenen kun je dan dan bijvoorbeeld nog planten kweken die van schaduw houden zoals sla. 


Ik ben benieuwd naar jullie verticale oplossingen! Ik laat me ook graag inspireren.