We zitten inmiddels volop in de herfst. De bladeren beginnen nu toch echt te kleuren en te vallen. Ook de laatste warmteminnende planten worden rap minder. Ik zag nog steeds een courgette groeien aan de plant, maar helaas ik heb hem te lang laten zitten en nu is hij al aan het rotten aan de plant. Ook vond ik nog een komkommer. Deze ziet er nog prachtig uit en zal ik dan heerlijk op gaan eten. De herfst is meestal het einde van de moestuin cyclus, maar is toch nog genoeg te oogsten en zelfs nog te planten. Alle rijpe pepers heb ik nu eerst geplukt. Toch nog een mooie mix van kleuren, vormen en smaken.
Pepers.
Toen ik mijn tomaten ruimde in de kleine kas, heb ik hier wat losse potten met pepers naar toe verhuisd. Deze staan nu net even wat warmer en beschutter dan dan de rest. Ik heb namelijk ook nog veel pepers in mijn pottentoren staan. Deze staan er nog erg goed en heel groen bij. Iedere keer als ik maar een beetje de peper zie kleuren haal ik ze eraf. Helaas wordt er volgende week nachtvorst verwacht, dus denk ik dat ik ook de onrijpe groene pepers zal moeten oogsten. Maar dat is niet zo erg, want zat zijn voornamelijk Jalapenños. Deze zijn heerlijk groen te eten.
Tomatillos
De laatste jaren willen mijn tomatillos niet meer zo best. Ik heb nu zaad uit Nederland en dat levert eigenlijk nooit zo veel Tomatillos op. Ook heb ik een paarse variant uit Guatemala. Deze zit nu wel helemaal vol bloemen, maar zal de plant met de verwachte nachtvorst afsterven. Gelukkig heb ik nog wel wat kunnen oogsten en ook al kunnen eten. Ik heb in verschillende groepen al gezien dat mensen op zoek zijn naar recepten hiermee. Wat erg lekker is, is het maken van een groene pittige salsa. Je roostert de tomatillos met een pepertje in een droge koekenpan. Dit zelfde doe je met een uitje en een knoflook teentje. Dat doe je dan allemaal in de vijzel met nog wat zout en eventueel wat citroensap. Heerlijk als pittige salsa bij Mexicaans eten.
Knoflook
Het is nu het tijdstip om knoflook te planten. Normaal gesproken houd ik de regel 10-10-10 aan. Dat is op 10 oktober, 10 cm uit elkaar. Dit jaar dus wat later omdat ik nog geen tijd er voor gemaakt had. Nu komt het eigenlijk wel goed uit, want het is nog vrij warm geweest. Knoflook heeft kou nodig om goed te groeien. Ik heb dit jaar ook weer mooie dikke paarse knoflook uit Frankrijk mee genomen. De tenen waren echt enorm. Hopelijk levert dit mooie dikke bollen op. Voor de echte winter zullen ze met het groen nog boven de grond komen en dan de eerste helft van 2020 verder groeien tot aan de oogst zo rond juni.
De pompoen of kalebas is een echte herfstgroente. Oorspronkelijk komen ze uit Midden-Amerika net als mais, tomaat en vele pepers. In mijn tuin heb ik geen ruimte om pompoenen of kalebassen te kweken. Gelukkig hebben mijn ouders een grote tuin en kunnen mijn zaailingen daar lekker groeien. En dat hebben ze dit jaar dan ook fantastisch gedaan. Ik heb twee soorten gezaaid: de oranje Hokkaido en de Guicoy, een soort uit Guatemala. Dit is dan ook al een hele oude soort. Hij is niet gemakkelijk te schillen, maar zeker te moeite waard om te eten. Je moet gewoon wat meer moeite doen vanwege de vorm. Ik heb de pompoenen nog niet exact geteld, maar het zijn per soort in ieder geval 6. Een aantal heb ik geoogst en de rest laat ik nog lekker narijpen. Met pompoenen kun je dus vanalles maken.
Pitten
De meeste mensen gooien de pitten uit de pompoen direct weg. Maar je kunt ze ook heerlijk met schil eten. In de winkel kun je van die groene pompoenpitten kopen. In de witte schil zitten ook deze pitten, maar dat is nogal een werkje om die er uit te krijgen. Hiervoor telen ze dan ook schilloze pitten. Ik heb hier inmiddels zaadjes van, maar dit jaar niet gezaaid. Misschien volgend jaar. Nu heb ik dus de pitten van de Hokkaido pompoen. Je maakt ze helemaal schoon en legt ze dan op een bakplaat met wat koriander- en komijnzaad. Je doet ze ongeveer 30 min in een hete oven tot ze goudbruin zijn. Daarna wat zout er over heen en je hebt een heerlijke snack.
Pompoenrisotto
Ik heb inmiddels een heerlijk verrassend pompoenrecept ontdekt. Ik kende inmiddels wel de soepen, de quiche en als geroosterde groente. Nu dus risotto. Je kookt te pompoen en maakt hier puree van. Dit voeg je dan samen met de bouillon die je gaat gebruiken voor de risotto. Op het eind nog wat pompoenblokjes toevoegen en garneren met rucola (nog steeds uit de tuin) en Parmezaanse kaas. Echt een aanrader.
Sier
Pompoenen zijn niet alleen lekker, maar ook erg decoratief. Meestal wordt hier dan ook de kalebas voor gebruikt. Ik heb nog een fleskalebas van vorig jaar. Deze is helemaal ingedroogd en heb ik geschraapt. Hij is nu mooi ter decoratie. Nu met Halloween is het ook erg leuk om de pompoenen uit te hollen. Vorige jaren heb ik wel grote Halloween pompoenen gehad. Het is wat werk, en helaas niet langhoudbaar, maar dan heb je ook wat. Mooi met een waxinelichtje erin. Je kunt op internet mooie figuren vinden.
Wat doen jullie allemaal met de pompoen, nog verrassende recepten?
We zitten al weer een paar weken in de herfst. En het is ook al echt herfstig weer; regen wind en nu langzamerhand ook koudere temperaturen. Gelukkig scheen gisteren toch ook nog de zon. Heerlijk zo, na al die dagen met de regen. En dan gelukkig ook nog in het weekend, want zo kon ik ook nog wat doen in de tuin. Ik ben langzaam verder gegaan met het opruimen. Een week of 3 geleden was ik al wat begonnen met het verwijderen van de potten aubergines en patisson, waar toch al geen vruchten meer in groeiden. Nu dus verder. En dan is het droge weer wel ideaal, want dan kun je alles schoon opruimen. Helaas moet bij mij ook alles buiten staan, dus echt droog opruimen lukt toch eigenlijk nooit.
Tomaten
De tomaten moesten er dan nu toch aan geloven. De Tiny Tom had ik al eerder opgeruimd. Het weer wordt nu toch echt veel kouder en ik geloof dat de tomaten die nog aan de planten hingen daar niet meer gingen kleuren. Deze krijgen een plaatsje in de vensterbank bij wat appels. Helaas zijn er nog een 3-tal soorten waarvan ik nog geen enkele rijpe tomaat heb gekregen dit jaar. Hopelijk kleuren die nog in de vensterbank. Het is verbazingwekkend dat ik ook dit jaar niet de schimmelziekte op de tomaten heb gekregen, zelfs nu niet met het vochtige weer.
Nieuwe tijdelijke plaats
De tomatenkas is dus nu helemaal leeg en dus een ideale plek voor de planten, die nog redelijk goed zijn, maar ook zeker niet winterhard zoals de pepers. Een aantal hangen nog mooi vol met pepers en staan in de losse potten. Ik heb een stelling in de kas gezet en daar staan nu een aantal pepers op. Ook de zoete aardappel kan daar nog lekker even doorgroeien tot dat het daar ook te koud wordt. Mijn kleine kas nu ook mooi fungeren als opslag voor alle spullen, dan staan ze in ieder geval wat droger.
Niet alles opruimen
Ik ruim lang niet alles op. Wat kan blijven staan of liggen, laat ik zo. Ik wil er toch niet iets nieuws zaaien en zo voorkom je ook dat er onkruid groeit. Ook is het goed voor allerlei insecten en egels. Die hebben mooie schuilplekken onder de 'rommel' en bladeren. En waarom zou ik een bloeiende broccoli er uit trekken? Er komen nog steeds bijen op af en anders is de tuin ook zo kaal. Ik vind het ook mooi om te zien hoe de peulen met zaadjes groeien. De cirkel is weer rond van zaadje naar plant, bloem en weer zaad. Zijn jullie ook al aan de het opruimen begonnen?
